بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه‏های سیمای سرزمین

Authors

علی عسگریان

بهمن جباریان امیری

abstract

توسعۀ سنجه‏های سیمای سرزمین در اواخر دهۀ 1980 و پیشرفت‏های فنون سنجش از دور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی توانستند بعد جدیدی در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین به خصوص در زمینۀ ارتباط بین الگوهای مکانی و فرایندهای اکولوژیکی به وجود آورد. با این حال وابستگی برخی سنجه‏های سیمای سرزمین به عامل مقیاس و قدرت تفکیک‏های مختلف سامانه‏های سنجش از دور سبب شد توجه ویژه‏ای به انتخاب مقیاس مناسب در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و در نتیجه تفسیر درست فرایندهای اکولوژیکی به وجود بیاید. پژوهش حاضر نیز در این راستا به بررسی اثر مقیاس بر روند تغییر مجموعه‏ای از سنجه‏های سیمای سرزمین پرداخته است. از این رو با پردازش تصویر ماهوارۀ لندست در شهر اصفهان و پیرامون آن (به مساحت 480 هزار هکتار) به بررسی اثر مقیاس در دو بخش گسترۀ مکانی و اندازۀ سلول بر روند تغییر برخی سنجه‏های سیمای سرزمین در طبقۀ پوشش سبز پرداخته شد. بدین منظور اندازۀ سلول از 30 متر به 60، 120، 240 و 480 متر و گسترۀ مکانی از 300 هکتار به مقادیر 600، 1200، 2400 و 4800 هکتار افزایش یافت تا حساسیت مقادیر سنجه‏های تعداد لکه (np)، تراکم لکه (pd)، شاخص شکل سیمای سرزمین (lsi)، متوسط اندازۀ لکه (mps)، تراکم حاشیه (ed)، میانگین فاصلۀ اقلیدسی نزدیک ترین همسایه (mnn)، شاخص متوسط لکه (msi) و شاخص کل هستۀ مرکزی (tcai) نسبت به مقیاس بررسی شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان از حساسیت بیشتر این سنجه‏ها ( غیر از سنجۀ tcai) نسبت به عامل مقیاس است. انجام مطالعات از این دست و توجه به مبحث مقیاس به منزلۀ یکی از مباحث مهم اکولوژیکی نقش مهمی در شناسایی آثار و فرایندهای اکولوژیکی، پیش‏بینی عملکردهای اکولوژیکی (مدل‏سازی سرزمین) و کاهش عدم قطعیت حاصل در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین خواهد داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استفاده از بعد فراکتالی برای بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه‌های سیمای سرزمین

The sensitivity of landscape metrics to the scale effect is one of the most challenging issues in landscape ecology and quantification of land use spatial patterns. In this study, fractal dimension was employed to assess the effect of scale on the sensitivity of landscape metric in the north of Iran (around Sari) as the case study. Land use/ cover maps were derived from Landsat-8 (OLI sensor) i...

full text

استفاده از بعد فراکتالی برای بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین

حساسیت سنجه های سیمای سرزمین به عامل مقیاس یکی از اصلی ترین چالش های پیش رو در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و کمی سازی الگوهای مکانی به شمار می آید. مطالعه حاضر نیز در این راستا با استفاده از شاخص فراکتالی به بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین در بخش هایی از مناطق دشتی شمال کشور (پیرامون شهر ساری) پرداخته است. با پردازش تصاویر ماهواره ای لندست 8 (سنجنده oli)، نقشه طبقات کاربری/ پوش...

full text

بررسی الگوی مکانی پارکها در بیستودو منطقه تهران توسط سنجههای سیمای سرزمین

اهمیت فضایسبز در محیط شهری بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، تا آن حد است که بهعنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامعمطرح و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت زندگی محسوب میشود. از اینرو، توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر از اهمیت ویژهایبرخوردار است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی انواع پارکها که از جمله مهمترین فضاهای سبزشهری محسوب میشوند، بح...

full text

بررسی الگوی مکانی پارکها در بیستودو منطقه تهران توسط سنجههای سیمای سرزمین

اهمیت فضایسبز در محیط شهری بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، تا آن حد است که بهعنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامعمطرح و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت زندگی محسوب میشود. از اینرو، توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر از اهمیت ویژهایبرخوردار است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی انواع پارکها که از جمله مهمترین فضاهای سبزشهری محسوب میشوند، بحثی فراتر و کاملتر ...

full text

مفهوم قلمروهای مقیاس در مطالعات مدل‌سازی زیستگاه گونه‌‌های حیات وحش با تکیه بر مفاهیم سیمای سرزمین

جمع‌‌آوری و تفسیر داده‌های بوم‌شناختی به میزان زیادی تابع مقیاس است. تا به امروز مطالعات بوم‌شناختی بسیاری در مورد مقیاس‌های چندگانه انجام شده که تمرکز این مطالعات روی مدل‌سازی زیستگاه گونه‌های حیات وحش است. هنگامی که مقیاس در بوم‌شناسی یا بوم‌شناسی سیمای سرزمین مطرح می‌شود و به چندین سطح از مقیاس فضایی محدود می‌‌شود باید توجه داشت که تشخیص قلمروهای مقیاس (Domains of scale) در تفسیر و طراحی مدل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه محیط زیست طبیعی

Publisher: دانشکده منابع طبیعی

ISSN 2008-7764

volume 68

issue 3 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023